Van graan tot meel
Kweern
Deze kweern is gemaakt naar voorbeeld van de kweernen die de Romeinen in onze contreien gebruikten. Maakten zij ze uit massief basaltlava die ze in de Eifel delfden, deze is uit kosten overweging, gemaakt van gemalen basalt. In hetzelfde procedé
als bij kunststenen.
De kweernen moesten makkelijk mee te nemen zijn en makkelijk met de hand te bedienen.
Daarom maakte men ze niet al te groot. Het nadeel was wel dat het graan meerdere keren gemalen moest worden alvorens het fijn genoeg was om
mee te kunnen bakken.
Zeker nu de tarwe harder is dan in de Romeinse tijd, is dat het geval. Men moet het graan nu wel 4 keer malen om het fijn genoeg te krijgen. Als men de lopersteen zwaarder zou maken, zal het sneller gaan. Helaas is de steen nog maar
zeer moeilijk tot niet rond te krijgen. Voor kinderen zou het dan onmogelijk zijn om zelf met de kweern te kunnen malen. Om het voor hen iets makkelijker te maken is de draaiknop op een klein armpje net buiten de steen gezet. Verder naar buiten zal het nog
makkelijker maken, maar dan zijn de kinderarmen weer te kort.
De kweern is niet bedoelt om snel even graan te malen voor huishoudelijk gebruik. Hij is educatief bedoelt. De kweern maakt zichtbaar dat voor malen twee stenen nodig zijn. Dat het graan in
het midden erin gaat en aan de buitenkant er weer als meel uit komt. Ook maakt hij voelbaar dat malen veel kracht kost. Maar dat deert kinderen niet. Zeker vanaf acht jaar krijgen ze er niet genoeg van!
Als het meel na de tweede keer met een eenvoudige
keukenzeef wordt gezeefd, kunnen de kinderen al snel en trots hun eigen gemalen meel meenemen!
Hans Titulaer
Maal proces
Maalkoppel
Molen de Zwaluw heeft één koppel maalstenen. Het graan wordt in de trechtervormige bak, het kaar, gestort. Via een opening loopt het in de schuddebak of het schoe. Door de schuddende beweging werkt het graan zich naar voren en valt in het kropgat van de maalsteen.
Loper van het maalkoppel
De maalstenen zijn z.g. blauwe stenen. Dat is een natuursteen van basaltlava uit het Eifel gebied.
In het midden van de steen zie je het kropgat waarin de steenspil loopt
Overbrenging steenspil - steen
De steenspil grijpt in de balanceer- of engelse rijn. Hierdoor wordt de loper van het maalkoppel aangedreven.
Het graan wat in het kropgat valt, hoopt zich op en werkt zich uiteindelijk tussen de maalstenen.
Maalkoppel
Meelring
Om de onderste steen van het maalkoppel, de ligger, zit een houten ring. dit is de meelring. Het meel wat tussen de stenen vandaan komt, valt op deze ring. Op één plaats in de meelring zit een gat, waardoor het meel, via de meelpijp, een verdieping lager valt.
Het jagertje
Aan de zijkant van de loper is een stukje leer gemonteerd, het z.g. jagertje. Dit stukje leer schuift het meel in de richting van de meelpijp
Meelpijp
De molenaar staat tijdens het malen bij de meelpijp. Hij vult de zakken met het meel en controleert de kwaliteit van het meel. Door het bedienen van de lichtboom kan hij dit eventueel corrigeren.
Meelpijp
Nieuwe reacties
09.10 | 07:58
Ook dit jaar mochten we de lunch gebruiken tijdens René's fietstocht...
11.07 | 08:58
Beste Wim, er staat een emailadres onder hoofdstuk : loca
08.07 | 10:19
Hoi beste molenaars ik heb foto's van jullie molen geschoten maar ...
22.03 | 14:31
hoi Berry, wij ( de molenaars) vinden belangstelling v...